Od kwietnia 2023 roku lista dokumentów potrzebnych do sprzedaży lub wynajmu mieszkania powiększyła się o kolejny dokument. Jest nim świadectwo charakterystyki energetycznej, nazwane też paszportem energetycznym. Zobacz, czym jest ten dokument, kiedy jest potrzebny i jakie kary grożą za jego brak.
Czym jest certyfikat energetyczny?
Certyfikat energetyczny nazywany też świadectwem charakterystyki energetycznej czy paszportem energetycznym jest dokumentem mającym dostarczyć wiedzy na temat energochłonności budynku lub też konkretnego lokalu – mieszkalnego lub użytkowego. Jego zadaniem jest precyzyjne wskazywanie, jakie koszty będziesz ponosić, korzystając z ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, ciepłej wody, oświetlenia. Paszport energetyczny szacuje je w warunkach normalnego użytkowania nieruchomości. Zawiera on takie informacje jak:
- dane budynku lub jego części,
- charakterystykę energetyczną budynku,
- zalecenia określające zakres i rodzaj robót budowlano-instalacyjnych, które poprawią charakterystykę energetyczną budynku lub jego części,
- oświadczenie osoby sporządzającej świadectwo, że dokument ten został wpisany do Centralnego Rejestru Charakterystyki Energetycznej Budynków.
Informacje zawarte w dokumencie trafiają do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB).
Czy każdy budynek musi mieć paszport energetyczny?
W Polsce paszporty energetyczne dla nieruchomości nie są niczym nowym. Wydawane są już od kilku lat i wymagane zarówno przy sprzedaży, jak i najmie. W praktyce jednak sporządzane i przekazywane były bardzo rzadko.
Zmienić ma to nowelizacja przepisów, która weszła w życie 23 kwietnia 2023 roku. Ma ona dostosować polskie prawo do tego europejskiego, a także zwiększyć skuteczność już obowiązujących przepisów. Najważniejsze jednak jest, że nowelizacja ma promować efektywne energetycznie budownictwo i zwiększać świadomość społeczną w zakresie oszczędzania energii w budynkach. Zgodnie z nowymi przepisami świadectwo charakterystyki energetycznej muszą posiadać:
- inwestorzy indywidualni oraz deweloperzy – są oni zobowiązani do dołączenia kopii dokumentu do zawiadomienia o ukończeniu budowy lub wniosku o pozwolenie na użytkowanie (z obowiązku tego wyłączone są domy do 70 m2 zabudowy do celów własnych mieszkaniowych);
- domy i mieszkania przeznaczone na sprzedaż lub wynajem;
- budynki wybudowane przed 2009 rokiem — jeśli budynek taki przejdzie modernizację.
Z obowiązku posiadania certyfikatu energetycznego zwolnione są istniejące już budynki lub lokale „na użytek własny”, czyli takie, których nie chce się sprzedać lub wynająć.
Jak zdobyć świadectwo energetyczne dla nieruchomości?
Świadectwo energetyczne dla nieruchomości może wydać tylko osoba uprawniona i wpisana do centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków prowadzonego przez Ministra Rozwoju i technologii. Wykaz osób wydających certyfikaty znajduje się na stronie https://rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych – jest ogólnodostępny i bezpłatny. Bezpłatne nie jest natomiast wykonanie i wydanie certyfikatu. Jego koszt zależy od wielu czynników, jednak ceny zazwyczaj wahają się od 300 do 1000 złotych. Dobrą informacją jest natomiast, że data ważności dokumentu wynosi 10 lat od jego sporządzenia. Wyjątkiem jest tu remont, który ma wpływ na zużycie energii, czyli np. wymiana okien, ocieplenie budynku. W takiej sytuacji świadectwo traci ważność i konieczne jest jego odnowienie.
Świadectwo energetyczne przy sprzedaży i wynajmie nieruchomości
Na mocy znowelizowanych przepisów świadectwo energetyczne dla budynku, jego części lub lokalu będzie trzeba przekazać nabywcy w momencie sprzedaży, lub wynajmu. Nabywca lub najemca nieruchomości nie może się zrzec prawa do otrzymania tego dokumentu, natomiast właściciel nieruchomości zobowiązany jest przekazać go w momencie sporządzania aktu notarialnego. Jego brak skutkuje wpisaniem do aktu (przez notariusza) odpowiedniej adnotacji, a także pouczeniem o zagrożeniu grzywną.
Co ważne, świadectwo energetyczne sprzedającemu nieruchomość, jest potrzebne nie tylko przy dopełnianiu formalności u notariusza. W przypadku gdy zostało ono sporządzone, to jest on zobowiązany, aby w reklamie lub ogłoszeniu dot. sprzedaży/najmu podawać:
- wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową, nieodnawialną energię pierwotną,
- udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową,
- jednostkową wielkość emisji CO2.
Co grozi za brak świadectwa charakterystyki energetycznej?
Karę za brak paszportu energetycznego ponosi właściciel nieruchomości. Ma ona formę grzywny i wynosi od 20 złotych do 5 tysięcy złotych. Kara nie nalicza się automatycznie, aby została nałożona, ktoś o braku świadectwa musi poinformować organy ścigania. Eksperci przypominają też, że grzywną mogą zostać ukarane firmy uprawnione do wystawienia świadectw, jeśli przy ich sporządzaniu posłużą się fałszywymi danymi lub oświadczeniami.